Zbrodnia zamachu na majestat Rzeczypospolitej

autor zdjęcia: Carl Fernstaedt/ullstein bild via Getty Images

źródło: Rzeczpospolita

Ceremonia pogrzebu prezydenta Gabriela Narutowicza. Kondukt żałobny z trumną na placu Zamkowym zmierza do katedry św. Jana, 22 grudnia 1922 roku.

Zamach na osobę sprawującą urząd prezydenta może być początkiem destabilizacji kraju.

Setna rocznica zamachu na życie prezydenta RP Gabriela Narutowicza skłania do przybliżenia roli, jaką odgrywa prawo karne w przeciwdziałaniu takim tragicznym wydarzeniom.

W trakcie historycznego rozwoju regulacje prawa karnego powszechnie zapewniały panującemu (władcy, głowie państwa) najwyższy poziom ochrony. Wynikało to z przekonania, że w ten sposób są chronione nie tylko przynależne takiemu podmiotowi osobiste dobra prawne, jak jego życie, zdrowie czy cześć, ale przede wszystkim wartości zbiorowe, które on uosabia, takie jak państwo, ustrój, bezpieczeństwo wewnętrzne i zewnętrzne.

Na świecie i w kraju

Najpoważniejsze zamachy skierowane przeciwko panującym przybierały zwykle postać zabójstw, a ich następstwem było zakłócenie funkcjonowania państwowa oraz krwawe wojny domowe i obce interwencje. W XX w. do najgłośniejszych zamachów, które wstrząsnęły społecznością międzynarodową, należały zabójstwa: arcyksięcia Franciszka Ferdynanda w 1914 r. w Sarajewie, króla Jugosławii Aleksandra I Karadziordziewicia w 1934 r. w Marsylii, Johna F. Kennedy’ego w 1963 r. w Dallas.

Również historia naszego kraju naznaczona jest zabójstwami władców. Z rąk zamachowców życie stracili: Bezprym, najstarszy syn Bolesława Chrobrego, Mieszko Bolesławowic, Leszek I Biały, Przemysł II. W okresie I Rzeczypospolitej jednym z...